NL 
EN 
PL 
RO 
DE 
FR 
ES 
AR 
ZH 
JA 
ZH_TW Over vaccins voor virusziekten en paratyfus (bacterieel)
Als je tegenwoordig een artikel schrijft over duivenziekten, dan ontkom je er niet aan om het over Paratyfus te hebben. Paratyfus is al meer dan 50 jaar een van mijn aandachtspunten. In die tijd heb ik ontelbare gevallen van deze ziekte meegemaakt, niet alleen in Europa maar in alle continenten waar ik praktiseerde en verbonden was aan duivenklinieken, vaak als partner.
Chronologisch gezien was dit in Nederland, daarna in Duitsland (Oberhausen), Taiwan (Taipei), Engeland (Colchester) en Polen (Katowice), en ook in China (Beijing).
Zoals jullie je kunnen voorstellen, lieve lezers, ging dit gepaard met veel reizen per vliegtuig en auto. Alleen al in auto's heb ik 3 miljoen kilometer gereisd, om nog maar te zwijgen van al het vliegen. Mijn vader stond al bekend als de "Vliegende Hollander", maar ik ben zeker in zijn voetsporen getreden. Qua kilometers heb ik hem ver overtroffen, maar qua selectietechnieken was hij onverslaanbaar.
Op het gebied van diergeneeskunde is de duivensport niet spectaculair veranderd. Oké, er zijn de laatste 50 jaar een paar nieuwe ziektes opgedoken, zoals Herpes type 2 en Paramyxo. Circovirussen zijn relatief nieuw, terwijl Adenovirussen type 1 en 2 al langer bestaan.
De meest recente toevoeging aan de "duivenvirusboom" is het Rotavirus, dat enigszins in verband staat met het zogenaamde "Adeno-Coli Syndroom", een naam die eind jaren zeventig door Dr. Lemahieu en mijzelf werd bedacht. Er is dus sprake van enige nieuwigheid in virusziekten.
Voor sommige van deze nieuwere virusziekten zijn effectieve vaccins ontwikkeld, zoals die voor Paramyxo en een redelijk effectief vaccin voor Rota. Maar dat is het wel zo'n beetje! Na uitgebreid praktijkonderzoek met grote aantallen duiven kwam ik erachter dat vaccins tegen Herpes waardeloos zijn. Ze zijn een illusie - ze werken helemaal niet!
Hetzelfde geldt voor vaccins tegen Adeno- en Circovirus, waarbij de laatste ironisch genoeg een varkensvaccin is. Circovirus werd ooit door wetenschappers en dierenartsen beschouwd als de primaire oorzaak van het "Adeno-Coli Syndroom", maar op basis van mijn ervaringen en observaties van het verloop van de ziekte heb ik dat nooit geloofd. Na jaren van wetenschappelijk onderzoek en voortschrijdend inzicht werd ontdekt dat er tijdens infecties, met name in de darmen, een snelle toename is van het aantal Circovirussen die normaal verblijven in de Bursa of Fabricius van jonge duiven, een orgaan dat zich aan de bovenkant van de cloaca bevindt. In wezen is het een relatief normale bewoner van de cloaca van de duif en wordt het nauwelijks aangetroffen bij oudere duiven.
Oudere duiven herbergen ook zelden Rotavirussen, tenminste in Europa. In Australië was de situatie ongeveer acht jaar geleden echter anders. Rotavirusuitbraken troffen daar vooral oudere duiven, vaak met een hoge sterfte tot gevolg.
Hier in West-Europa ben ik slechts één geval van Rota bij jaarlingen tegengekomen. Deze duiven waren echter minder dan 12 maanden oud en hadden geen contact met andere duiven, wat een belangrijke observatie is! Eenvoudig gezegd, beperkte blootstelling aan een virus kan immuniteit opbouwen, terwijl overmatige blootstelling kan leiden tot ziekte, vooral als de immuniteit laag is - een principe dat geldt voor alle infectieziekten.
Onlangs heb ik problemen ondervonden met een "wit" Paratyfus vaccin. Zoals je misschien weet, heb ik een hekel aan "witte" (olie-adjuvans) vaccins, vooral voor oudere duiven, vanwege de potentiële schade die ze kunnen veroorzaken. Dit is niet noodzakelijkerwijs de schuld van degene die het vaccin toedient; sommige duiven zijn er gewoon gevoeliger voor. Interessant genoeg lijken jonge duiven er minder problemen mee te hebben.
Een klant kwam bij me klagen over een van zijn kippen die plotseling lusteloos werd, weigerde te eten en groenige uitwerpselen produceerde. Ik stelde drie vragen:
- Heb je nieuwe hennen geïntroduceerd? Antwoord: Nee.
- Koppelt ze met een partner? Antwoord: Nee.
- Werden ze gevaccineerd, en zo ja, wanneer en waarvoor? Antwoord: Ja, tegen paratyfus.
Nog een vraag: Was het een wit vaccin, zoals Salmovac, ongeveer twee weken geleden? Antwoord: Ja.
Bingo: een knobbel in haar nek, pijnlijk en drukkend op vitale zenuwen boven de wervelkolom. De kip had duidelijk pijn en voelde zich zwak. Ze werd opgenomen, kreeg een infuus, pijnstillers en antibiotica en herstelde snel. Ik vroeg de eigenaar om de nekken van zijn andere gevaccineerde duiven te controleren en warempel, er werden meerdere vaccinknobbels (granulomen) gevonden.
Het voelen van deze knobbels vereist enige vaardigheid en diep palperen met een lege krop, aan beide zijden van de krop. Sommige knobbels verdwijnen na maanden, terwijl andere kunnen zweren of blijven zitten, wat de duif kan hinderen. Veel liefhebbers merken dit niet op, en helaas veel dierenartsen ook niet.
Er wordt veel meer gevaccineerd tegen Paratyfus dan vroeger, maar toch zie ik nu meer gevallen van Paratyfus. Soms vermoed ik dat vaccinatie kan leiden tot chronische vormen van de ziekte.
Op onze hokken huisvesten we veel duiven, maar we vaccineren niet tegen Paratyfus, noch tegen Adeno, Herpes of Circo en we hebben zelden problemen met deze ziekten.
Wel voeren we preventieve behandelingen uit tegen Paratyfus, wetende dat in september Salmonella (Paratyfus) gekweekt kan worden uit 70% van transportkratten. Dit werd bevestigd door wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd door Dr. R. Haesendonck, een gerenommeerd duivendierenarts en wetenschapper, directeur van het gerenommeerde Zoolyx laboratorium in Aalst (B).
Latente paratyfus blijft al meer dan 50 jaar een hardnekkig probleem, maar met de juiste controle kan het goed onder controle worden gehouden.
Ik wens jullie fijne feestdagen en een gezond en voorspoedig 2025.
Breda, 5 december 2024
Drs. H.J.M. de Weerd
Dierenarts voor postduiven
Geef een reactie